„Pamięć woła o prawdę i sprawiedliwość” – poświęcenie tablicy upamiętniającej kapelanów katyńskich w Sanktuarium Opatrzności Bożej

Tablicę upamiętniającą kapelanów Wojska Polskiego zamordowanych przez Sowietów w Katyniu poświęcono w Panteonie Wielkich Polaków wilanowskiego Sanktuarium Opatrzności Bożej. Ceremonia odbyła się w sobotę, 15 kwietnia, w przeddzień Niedzieli Miłosierdzia Bożego.

Ceremonię poświęcenia poprzedziła Msza św., której przewodniczył metropolita warszawski Kazimierz Kardynał Nycz. Rozpoczynając Eucharystię, przypomniał, że zgromadziliśmy się w Świątyni Opatrzności Bożej, by z okazji 83. rocznicy zbrodni katyńskiej „ogarnąć naszą modlitwą tych wszystkich, którzy w tej okrutnej zbrodni zostali zamordowani przez NKWD, a dziś w sposób szczególny księży kapelanów Wojska Polskiego”. Do tej intencji metropolita warszawski dołączył również wspomnienie ofiar katastrofy smoleńskiej. Stracili życie 10 kwietnia 2010 roku, pragnąc oddać hołd zamordowanym w Katyniu.

Homilię wygłosił Biskup Polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz. Na wstępie przywołał myśl Jordana Petersona, który w jednej ze swoich publikacji zastanawia się, jak jak we współczesnym świecie unikać wojen.

– Peterson dochodzi do wniosku, że antidotum na zło, chaos, wojny polega z jednej strony na pogodzeniu się z istnieniem cierpienia i śmierci, a z drugiej strony na rozwoju jednostki na drodze poświęcenia i heroizmu – mówił kapłan. –  Symbolem takiej postawy, jak zaznacza Peterson, jest krzyż. Wyrzeczenie i poświęcenie dla wspólnego dobra nie jest łatwe, ale „groza autorytarnych przekonań, chaos upadłego państwa, horror nieokiełznanej natury, egzystencjalne zło i słabość pozbawionych sensu jednostek są niewątpliwie gorsze”.

–  Dla nas, wyznawców Chrystusa Zmartwychwstałego, wnioski Petersona nie są czymś nowym – mówił bp Lechowicz. – Ale w świecie współczesnym, gdzie nie dopuszcza się nawet myśli o krzyżu, są odkrywcze.

–  Myśli o krzyżu i odpowiedzialności za losy Ojczyzny nie były też obce tym, których dzisiaj chcemy upamiętnić w postaci tablicy kapelanów katyńskich – mówił duchowny. – Wiedzieli oni doskonale, że są pewne wartości, które kosztują i za które nie ma ceny. Do dobrze nam znanej triady: Bóg, Honor i Ojczyzna dołączyli jeszcze Człowieka – stworzonego przez Boga, odkupionego przez Chrystusa i doprowadzonego do zbawienia przez Ducha Świętego.

Bp Lechowicz przypomniał, że dzięki pamiętnikom znalezionym przy zamordowanych w Katyniu, wiemy, z jakim poświęceniem wypełniali swe duszpasterskie obowiązki w Kozielsku, Ostaszkowie, Starobielsku i innych miejscach na nieludzkiej ziemi. Służyli tym, z którymi dzielili losy jeńców. Jedni żyli nadzieją, a innych trawiło zwątpienie, graniczące z rozpaczą. Jednym i drugim księża kapelani towarzyszyli modlitwą, słowem i świadectwem.

–  Kiedy dziś wspominamy kapelanów katyńskich – kontynuował Biskup Polowy Wojska Polskiego – zauważamy, jak wiele wspólnego mieli z apostołami Piotrem i Janem, o których czytamy w Dziejach Apostolskich. Mimo, iż apostołowie byli ludźmi prostymi i nieuczonymi, odznaczyli się mądrością płynącą z Ewangelii i wyjątkową odwagą. Oni nie mieli żadnych wątpliwości, kogo mają słuchać i komu dochować wierności. Kapelani katyńscy, kierując się wiarą w Zmartwychwstanie Jezusa, czerpali siły do przetrwania najcięższych chwil i jak apostołowie poszli, mimo że niedobrowolnie – na krańce świata. Na takich świadkach wiary buduje się i opiera Kościół. Z takich świadków wiary miała i ma najwięcej korzyści nasza Ojczyzna.

W swojej homilii bp Lechowicz zacytował fragment utworu Mariana Hemara „Katyń”:  

Zgładzono sprawiedliwość,
Prawdę i wolność zgładzono
Zdradziecko w smoleńskim lesie
Pod obcej nocy osłoną…
(…)
I tylko p a m i ę ć została
Po tej katyńskiej nocy…
Pamięć n i e d a ł a się zgładzić,
Nie chciała ulec przemocy
I woła o s p r a w i e d l i w o ś ć
I p r a w d ę po świecie niesie –
Prawdę o jeńców tysiącach
Zgładzonych w katyńskim lesie.

–  Pamięć woła o prawdę i sprawiedliwość! O jaką prawdę i sprawiedliwość będzie wołać poświęcona dziś i umieszczona w Świątyni Opatrzności Bożej tablica kapelanów katyńskich? – pytał kapłan. I mówił dalej: – Będzie wołać o sprawiedliwość wobec duchownych i o prawdę o Kościele. Jan Paweł II nazwał prawdę matką sprawiedliwości. Bez prawdy sprawiedliwość nie istnieje. Staje się bezprawiem. Nie jest więc przypadkiem to, że akurat w tym czasie dokonuje się instalacja tablicy kapelanów katyńskich w Świątyni Opatrzności Bożej, kiedy tak często odsądza się Kościół i duchownych od czci i wiary bez oglądania się na prawdę, bez umiaru i miary – podkreślił kaznodzieja. – Będzie przypominała prawdę o polskich duchownych, heroicznie świadczących o wierze, kierujących się miłością aż do końca. Będzie też wołaniem o sprawiedliwe spojrzenie na Kościół i jego rolę w historii naszego narodu. Także o tę podstawową prawdę, że zawsze eliminacja Boga z życia ludzi prowadzi do tragedii. 

Swoją homilię bp Lechowicz zakończył wezwaniem, byśmy dbali o pamięć o tym, kim jesteśmy i w jakim miejscu jesteśmy. –  Niech z tej pamięci rodzi się jak najwięcej sprawiedliwości i prawdy w naszej Ojczyźnie, w Kościele i w naszym życiu – podsumował kapłan.

Po zakończeniu Mszy Świętej odsłonięcia tablicy upamiętniającej kapelanów katyńskich dokonał metropolita warszawski Kazimierz Kard. Nycz. Poświęcił ją Biskup Polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz. Następnie liczne delegacje, obecne podczas uroczystości, złożyły pod tablicą wieńce i wiązanki kwiatów. Asystę honorową uroczystości zapewnili podchorążowie Wojskowej Akademii Technicznej.

W uroczystości uczestniczyły delegacje wielu instytucji państwowych, m.in. przedstawiciele Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie wraz z delegacją podchorążych i pocztem sztandarowym Akademii, reprezentacja władz Wojskowej Akademii Technicznej wraz z podchorążymi w strojach historycznych, przedstawiciele Sztabu Generalnego, Policji, Straży Ochrony Kolei wraz pocztem sztandarowym, przedstawiciele Komendy Straży Granicznej wraz z pocztem sztandarowym oraz 22. Wojskowego Ośrodka Kartograficznego w Komorowie, przedstawiciele IPN, Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej, delegacja Poczty Polskiej z pocztem sztandarowym, reprezentacja Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, delegacje z Komorowa i Ostrowi Mazowieckiej, poczet sztandarowy Zespołu Szkół Nr 1 im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Ostrowi Mazowieckiej oraz sztandar koła Nr 84 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Komorowie. Przybyły delegacje z Katowic wraz z pocztem sztandarowym Rodzin Katyńskich, delegacje z Zegrza i Torunia, reprezentacji Straży Marszałkowskiej Sejmu RP oraz członkowie Konfraterni św. Jakuba Apostoła przy Katedrze Polowej Wojska Polskiego.

Honorowymi gośćmi były rodziny kapelanów katyńskich, które przyjechały z całej Polski: rodzina ks. Mieczysława Janasa, ks. Jana Leona Ziółkowskiego, ks. Józefa Kacprzaka, ks. Bronisława Szwedy, ks. Władysława Plewika, ks. Władysława Nowaka, ks. Józefa Mikuczewskiego.

Uroczystość uświetnił Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego, który zapewnił także oprawę muzyczną liturgii.