Minuta ciszy, godzina wzruszeń
Minutą ciszy uczcili pamięć ofiar zbrodni sprzed 77 lat uczestnicy prapremierowego wykonania Requiem Katyńskiego w Świątyni Opatrzności Bożej. W przesłaniu do uczestników koncertu zamieszczonym w wydawnictwie towarzyszącym temu znaczącemu wydarzeniu metropolita warszawski, ksiądz kardynał Kazimierz Nycz napisał:
Nie bez powodu to poruszające Requiem Katyńskie, w którego prapremierze biorą Państwo udział jest wystawiane właśnie dziś, w przededniu 13 kwietnia. W tym bowiem dniu w 1943 roku świat obiegła informacja o odkryciu masowych grobów, w których spoczęli pomordowani przez NKWD polscy oficerowie. Ten właśnie dzień został uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej ogłoszony Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, choć zbiorowe mogiły elity polskiego narodu – wybitnych dowódców, uczonych, profesorów szkół wyższych, artystów, lekarzy, nauczycieli, prawników i policjantów – znajdują się również w innych miejscach na nieludzkiej ziemi.
Nie bez powodu również to oratorium wystawiane jest właśnie tu, w Świątyni Opatrzności Bożej, będącej Narodowym Wotum Wdzięczności, świadectwem ciągłości pokoleń przenoszących w swych sercach i przekazujących następnym generacjom najważniejsze idee, skupione wokół triady BÓG, HONOR, OJCZYZNA.
Przeżywając Requiem Katyńskie powierzmy Miłosiernemu Bogu dusze wszystkich Obrońców Rzeczypospolitej, ofiar tej niewyobrażalnej zbrodni. Niech On – jak pisał Zbigniew Herbert – policzy i ulituje się nad nimi…
W przestrzeni Świątyni wykonanie wspaniałej kompozycji autorstwa Pawła Muzyki wybrzmiało szczególnie dostojnie i wywoływało wśród słuchaczy oratorium wzruszenie. Chłonęli oni to widowisko muzyczne w ogromnym skupieniu, a na wielu twarzach widać było łzy.
Nie ulega wątpliwości, że na tak żywą percepcję oratorium miała wpływ nie tylko wspaniała i rewelacyjnie wykonana muzyka, nie tylko słowa kolejnych części oratorium, ale i niezwykła, przykuwająca uwagę projekcja, jaka towarzyszyła Requiem Katyńskiemu, wyświetlana na ogromnej ścianie ołtarzowej Świątyni Opatrzności Bożej. Autorka tego widowiska, stworzyła dzieło głęboko przemyślane, w którym sfera sacrum przenika i uświęca sferę profanum, a poruszająca całość nie tylko wzbogaca, ale także staje się nierozerwalnie związana z treścią i przesłaniem oratorium.
Projekcję tę widzowie – a lepiej powiedzieć uczestnicy oratorium – odbierali w perspektywie zawieszonego nad ołtarzem krzyża, zasłoniętego w przededniu Triduum Paschalnego fioletową materią, co nadawało jej głębszy jeszcze wymiar i pozwalało na katyńską tragedię spojrzeć oczami wiary.
Z dostojeństwem łacińskich tekstów i podniosłym brzmieniem muzyki wyraźnie kontrastowała Piosenka Matki. Tekst (napisany przez kompozytora) jest najczystszej próby poezją, napisaną prostym językiem, inaczej niż pozostałe części Requiem zilustrowanym muzycznie i wykonanym w bardzo oszczędnej interpretacji przez aktorkę, nie zaś jak inne części oratorium przez operowych śpiewaków.
Niezwykłe wrażenie zrobił dziecięcy chór, rozświetlający wnętrze Świątyni swymi białymi strojami, który wbiegł, by wykonać zamykającą oratorium i nadającą tragedii katyńskiej inny wymiar część In Paradisum (W raju).
Gorąco zachęcamy do wysłuchania i obejrzenia retransmisji z tego wydarzenia ogromnej – i nie tylko artystycznej – rangi dziś, 13 kwietnia w programie pierwszym Telewizji Polskiej o godzinie 22.25.
Reakcje słuchaczy prapremierowego wykonania, niemilknące oklaski, jakimi dziękowali kompozytorowi, producentowi, dyrygentowi, solistom, chórom i orkiestrze niech będą tej audycji najlepszą rekomendacją.